Het lijkt zo logisch. Je gaat als organisatie zelf of voor een opdrachtgever met een project aan de slag. Er wordt een doelstelling geformuleerd en daar werk je met alle betrokkenen naartoe. Helaas loopt dat in de dagelijkse praktijk anders: je ziet dat mensen hun eigen, individuele mijlpalen plaatsen. ‘Als we daar een handtekening op krijgen’, ‘zolang we maar binnen budget blijven, dan is het project geslaagd.’ Dat mag echter nooit de drijfveer vormen. Ik heb een keer van dichtbij een contractmanager meegemaakt die van een succesvolle uitkomst sprak indien er geen voorstellen tot wijzigingen binnenkwamen. Dan ontstaat er dus een mindset van ‘wat er ook gebeurt, ik zeg nee.’ Je houdt aanpassingen van de opdrachtgever tegen om je eigen doel te behalen en laat daarmee de projectdoelstelling links liggen. Treffend is de uitdrukking ‘operatie geslaagd, patiënt overleden.’

Individuele belangen doorkruisen dus het grote geheel. Centraal moet altijd de klantvraag staan. Wat houdt het probleem in en hoe lossen we dat op? Hoe werken we van de huidige naar de gewenste situatie toe? Alles moet daaraan bijdragen. Dat vaak toch persoonlijke doelstellingen opspelen, heeft voor een belangrijk deel te maken met sturing. Mensen worden afgerekend op bepaalde zaken, willen scoren binnen de organisatie, misschien zelf hogerop komen. Er dient dus een cultuuromslag plaats te vinden, het creëren van het bewustzijn bij iedereen dat de geformuleerde doelstelling van het project altijd vóór gaat. Dat is één van de essenties van ‘Systems Engineering’. Wij helpen projectteams, geven trainingen in het veranderen van de mindset en beginnen dan heel simpel met tools, stukjes techniek, om zichtbaar te maken waar het gauw foutloopt. Het bereiken van een cultuuromslag vraagt ook om het opleiden van managers op strategisch en tactisch niveau.

De klantvraag centraal stellen, daar kún je eigenlijk niet tegen zijn. Immers, je krijgt de opdracht om een behoefte te vervullen, om van de huidige naar de gewenste situatie toe te werken. Dan kun je niet met droge ogen tegen je opdrachtgever zeggen: ‘We zijn binnen de tijd en binnen het budget gebleven, maar we hebben het probleem niet opgelost.’ Dat staat gelijk aan verspilling. Zonde van de mensen, zonde van de tijd, zonde van het geld.

ELINE VAN DEN HOMBERGH

Dutch Boosting Group in Veenendaal ondersteunt organisaties die in of voor de publieke sector werken met advies en expertise, gebaseerd op het principe van ‘Systems Engineering’. Dit begrip staat voor een vraaggestuurde werkwijze waarbij alle betrokkenen steeds de hoofddoelstelling voor ogen houden. Eline van den Hombergh is consultant en tevens trainer.