Nederland telt 1 tot 1,2 miljoen zzp’ers en daarvan hebben er zo’n 800.000 geen arbeidsongeschiktheidsverzekering. Voor de samenleving is dat een risico want niemand kan garanderen dat ze de pensioenleeftijd halen zonder in de bijstand terecht te komen. De cijfers tonen dat ook aan: 10% van de zzp’ers wordt uiteindelijk arbeidsongeschikt (bron: CBS). Dankzij de nieuwe AOV-plicht zal dat de samenleving minder kosten. Daarnaast wordt er ingezet op een collectieve verzekering waarbij verzekeraars niet zomaar zzp’ers kunnen weigeren en waarbij ook de premie betaalbaarmoetblijven.

Hoe de AOV-plicht eruit zal komen te zien, is nog steeds onduidelijk. Bovendien trokken het UWV en de Belastingdienst begin deze maand nog aan de alarmbel. Zij haalden aan dat de verplichting onuitvoerbaar is. Daarbovenop concludeerde de Werkvereniging al eerder dat de AOV-plicht waarschijnlijk strijdig is met het Europees recht. Dit omdat het een ernstige belemmering zou zijn voor de vrijheid van vestiging en de vrijheid voor het verrichten van diensten.

De coronaproblematiek en de vele moeilijkheden voor zzp’ers duwden even op de rem, maar minister Koolmees gaf desondanks aan dat hij de komende maanden opnieuw met alle betrokken partijen aan de slag wil gaan.Ondertussen spreekt ongeveer 83% van de zzp’ers zich uit tegen een AOV-plicht.

Een algemene verplichting blijft voor velen niet wenselijk en zij dringen aan op uitzonderingen. Dat blijkt ook uit uitspraken van de voorzitter van de Raad van Bestuur van het UWV, F. Paling. Hetgeen ook de aanleiding vormde voor het schrijven van minister Koolmees aan de Tweede Kamer. Voorzitter Paling vraagt zich intussen al luidop af hoe de situatie van ondernemers die ook in loondienst werken praktisch moet worden geregeld, zeker als zij regelmatig tussen ondernemerschap en werknemerschap switchen.

Ondanks de uitspraken van F. Paling en de aftastende houding van minister Koolmees blijft de Commissie Borstlap een AOV-regeling voor alle werkenden aanbevelen. Vooral PvdA blijft hardnekkig vasthouden aan een speciale zzp-regeling en er zijn geluiden die zeggen dat zij het pensioenakkoord enkel door de Tweede Kamer willen helpen als minister Koolmees aan de AOV-plicht blijft vasthouden. Ook mevrouw Vos, fractieleidster van de PvdA in de eerste kamer, gaf eerder al aan dat minister Koolmees zich niet door angst mag laten verlammen.

Er is nog niet meteen duidelijkheid omtrent de AOV-plicht, de modaliteiten, de premie en de eventuele uitzonderingen. Het is nog niet meteen duidelijk of en wanneer het er komt. En het is nog niet duidelijk of een broodfonds zal volstaan en hoe het zit met de betere regelingen die nu al in de agrarische sector bestaan. Hoe de nieuwe AOV eruit zal komen te zien is onduidelijk.

Alles wijst er echter wel op dat de premie beperkt wordt gehouden opdat het ook voor de ondergrens betaalbaar is, waardoor de arbeidsongeschikte zzp’er bij een uitbetaling ook maar net uit de bijstand weet te blijven. Voor vele zzp’ers zal zo’n minimumregeling niet interessant zijn. De kans blijft reëel dat een niet-verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor hen interessanter is.