Onze aarde brandt op door het verbruik van fossiele brandstoffen en daardoor komen de thema’s duurzaamheid en energietransitie steeds hoger op de agenda te staan van de politiek. Maar ook in het bedrijfsleven ontstaan goede initiatieven en strategieën. Zo ook in de Regio Foodvalley en in Veenendaal. De gemeente Veenendaal en ondernemers slaan de handen ineen om voorop te lopen in de transitie van fossiele brandstof naar waterstof in de zware transport en mobiliteit.

Hoe wil de gemeente Veenendaal zich profileren op het gebied van waterstof en welke rol spelen de ondernemers in de ontwikkeling van vrachtwagens die op waterstof kunnen rijden? Wij spraken via een voor velen inmiddels vertrouwde videomeeting met wethouders Marco Verloop (duurzaamheid) en Engbert Stroobosscher (mobiliteit) en René van Holsteijn (voorzitter van de commissie Duurzaam Ondernemen van Bedrijvenkring Ondernemend Veenendaal) over de ambities van de gemeente en het bedrijfsleven in Veenendaal.

KIP-EI-VERHAAL
Dat waterstof een toepassing is ter vervanging van fossiele brandstof is al algemeen bekend, maar op welke manier kan waterstof ook daadwerkelijk in praktijk (op grote schaal) verbruikt worden? “Met name in de transportsector is waterstof een heel geschikt alternatief voor fossiele brandstof. Het is in het belang van iedereen dat we een duurzaamheidsslag gaan maken. Hoe? Door kennis met elkaar te delen. Maar ook door te faciliteren om waterstof te kunnen tanken. Op die manier kun je ook bij de ondernemers de intrinsieke motivatie creëren om in te stappen en samen met onze gemeente op te trekken”, aldus Verloop. “Waterstof is een kans”, geeft Stroobosscher aan. “Het is een mooie manier om ons land, de wereld, te verduurzamen. Een mooi neveneffect is ook dat het positief is voor fijnstof. Als gevolg van de coronatijd is de lucht nu al schoner. Dat is ook een belangrijke pijler in onze motivatie om waterstof te gebruiken. De mobiliteit kan zo een positieve bijdrage leveren aan een gezondere leefomgeving.”

De ontwikkeling van elektrische motoren biedt weinig perspectief voor de transportsector, verklaart Stroobosscher. “Zeker niet voor het zwaar transport. In Foodvalley en in onze gemeente hebben we een aantal grote transportondernemingen. Daarom zien wij in Veenendaal kansen als afnemer. Zoals voor een waterstofvulpunt aan de Rondweg-Oost. Aan de westkant van de Rondweg staat een benzinepomp op grond van de gemeente. Daar zou een exploitant naar waterstof over kunnen gaan. Er zijn goede gesprekken gaande. De RondwegOost wordt ook verbreed tussen 2024 en 2027. En nu zijn er waterstofvulpunten in Den Haag en Arnhem. Veenendaal ligt er mooi tussenin. Waterstof is nu nog een kip-ei-verhaal. Nou, laten wij beginnen door het aanbod te organiseren in onze Foodvalley. 

SCHOONSTE BRANDSTOF
Van Holsteijn juicht namens de BOV de toewijding van de gemeente om waterstof te introduceren in het Veenendaalse bedrijfsleven toe. Hij merkt ook dat het bedrijfsleven enthousiast is over innovatie en duurzame ontwikkelingen. “Veel ondernemers willen stappen zetten op die gebieden. Niet alleen met isolatie en zonnepanelen. Vooral de logistieke bedrijven kijken nu verder. Iedereen die zich heeft verdiept in waterstof kent de voordelen. We weten dat vrachtwagens op elektriciteit niet rendabel zijn. Dan kom je niet verder dan 150 kilometer. Je moet dan je eigen gewicht aan accu’s meenemen. We hopen een kopgroep van ondernemers te creëren die het voortouw neemt bij het instappen voor waterstof. Maar dan kom je weer bij de kip en het ei. Wanneer kun je waterstof tanken? Als je wel een vrachtwagen op waterstof wil aanschaffen, maar er is geen vulpunt in de buurt dan kom je niet ver. Het is ook jammer dat de Olympische Spelen in Tokyo zijn uitgesteld. Daar zou alle transport op waterstof plaatsvinden. Dat zou een geweldig beeld geven van het gebruik van waterstof en dus ook een zeker bewustwording creëren. Waterstof is de schoonste brandstof.”

In Foodvalley wordt al langer onderzoek gedaan naar duurzame vervoersmethoden. Zo zijn er ook gesprekken geweest om de route van de trolleybussen uit Arnhem te verlengen. “Maar dan kan een trolleybus zo’n 15 kilometer zonder stroom voordat het weer op het net moet worden aangesloten. Waterstof biedt veel meer flexibiliteit en vrijheid”, aldus Stroobosscher.

Om de waterstoftransitie een boost te geven in de Foodvalley hoopt Van Holsteijn dat er meerdere ondernemers hun nek durven uit te steken, gesteund door de gemeente. “Het zijn uiteindelijk ook processen die door samen te werken op gang moeten komen. Een ondernemer zal in de eerste vijf jaar misschien weinig rendement halen uit een overstap naar waterstof, maar op lange termijn loopt hij voor de meute uit. Het vliegwiel moet op gang komen. Het concept waterstof is ijzersterk”, aldus Van Holsteijn.

Een energiemanager begeleidt geïnteresseerde ondernemers en brengt hen in contact met andere geïnteresseerde ondernemers en de gemeente.  “Als gemeente hopen we dat ondernemers een intrinsieke motivatie hebben om te investeren in duurzaamheid. Dan heb je een goed businessmodel nodig en wil je rendement halen. Dat kan in het begin niet, maar als je niet investeert in duurzame ontwikkelingen mis je over een aantal jaren de boot. De business boot. We moeten samen stappen maken. Als gemeente en bedrijfsleven willen we ook een netwerk van mensen creëren die kennis delen en samen verder durven te kijken naar de lange termijn. Het helpt dan zeker ook dat ondernemers succesvolle voorbeelden zien van succesvolle investeringen in duurzame trajecten”, aldus Verloop.

ENTHOUSIASME BUNDELEN
Voor de coronacrisis merkte Van Holsteijn dat de belangstelling voor waterstoftransitie toenam bij ondernemers, zoals bleek uit een inventarisatie van Dutch Boosting Group. “Wat je nu, in deze tijd, ziet is dat veel ondernemers gedwongen worden om heel serieus na te denken over de toekomst. Wat is voor mij een succesvol business model? In dat business model moet duurzaamheid een heel belangrijke factor worden. Als je nu niet voorop wil lopen doe je dat over een paar jaar ook niet. Nu kun je je gaan onderscheiden. Ook commercieel. Succesverhalen van anderen in combinatie met subsidies en een bewustwording van de mogelijkheden helpen om dat vliegwiel op gang te krijgen”, vertelt Van Holsteijn.

In 2035 hoopt de gemeente Veenendaal energie neutraal te opereren. “Er zijn nu vele ontwikkelingen gaande met windenergie, kernenergie en waterstof en we weten natuurlijk niet precies hoe onze wereld er over vijftien jaar uitziet, maar uiteindelijk moeten we wel van fossiele brandstoffen af”, zegt Verloop.  "Dat biedt ons een stip aan de horizon. Die kan nog allerlei kleuren en samenstellingen hebben. We willen daarom ook bewust stappen zetten die we kunnen realiseren. Dan kunnen we daarna een nieuwe stap zetten. Zo is dat proces helder te overzien en gaan we stapje voor stapje vooruit. Voortbouwend op een stevige bodem. Een volgende stap moet een waterstofvulpunt worden.”

“Ik snap dat in deze coronatijd ondernemers investeringen op korte tijd uitstellen. Maar stel dat je je had voorgenomen een nieuwe dieselvrachtwagen te kopen in de zomer. Is dit dan niet juist het moment om je te oriënteren op een waterstofvrachtwagen? Dat is een enorme stap voorwaarts. Ik verwacht dat je over tien jaar geen dieselvrachtwagens meer in de binnensteden ziet. Het is verstandig om nu je wagenpark in te richten voor normen die gaan gelden. Dat geldt ook voor de beschikbaarheid van waterstof. Door de toenemende productie van duurzame stroom wordt het vraagstuk van opslag de komende jaren steeds urgenter. Netbeheerders voelen die uitdaging nu al. We verwachten dat waterstof een grote rol gaat spelen in de opslag van duurzame energie, waardoor de beschikbaarheid van duurzame waterstof snel zal toenemen.”

WATERSTOF IN SPOTLIGHTS
Er stond een waterstofevent voor ondernemers op de planning in de Foodvalley, maar die kan door de coronacrisis (nog) niet plaatsvinden. “Ik sluit niet uit dat we binnenkort een digitale bijeenkomst organiseren. Maar wie weet wat er weer mogelijk is in dit najaar of het voorjaar van 2021”, vertelt Van Holsteijn. “We merken echt dat waterstof steeds meer in de spotlights komt te staan. Voor het event was ook al veel belangstelling. Het is voor ons als gemeente ook goed om te weten dat we niet aan een dood paard trekken. We moeten gebruikmaken van elkaars krachten. We hopen binnen vijf jaar minimaal één waterstofvulpunt in Veenendaal te hebben”, zegt Verloop.

"Waterstof zal in Nederland eerst in de zware industrie, bijvoorbeeld de Hoogovens en het zwaar transport ingezet worden”, verklaart Stroobosscher. “Als er nog surplus is, in personenauto’s en huishoudens. Het blijft ondertussen ook echt zoeken met elkaar in de energietransitie. Waar is op welk moment een overschot aan energie en waar kan het goedkoop omgezet worden? Waar is de afname? Waterstof is een oude, bewezen techniek. En inmiddels veilig. Dat het ook een positieve uitwerking heeft op fijnstof en onze volksgezondheid speelt ook een positieve rol.”

“Hopelijk kunnen we over vijf jaar zeggen: we hadden niet gedacht dat het waterstofvulpunt er zo snel al zou staan”, aldus Van Holsteijn. “Ik hoop vooral dat we dan voorbij de discussie zijn óf we op waterstof over moeten gaan in de logistiek en mobiliteit. We moeten erin geloven dat we dit samen kunnen realiseren. Ik weet dat ondernemers in Veenendaal zich graag willen profileren en dat geldt ook voor de gemeente. Uiteindelijk blijven we in Veenendaal wel een echt ondernemend volkje.”

HULP BIJ ENERGIETRANSITIE
De gemeente Veenendaal heeft een energieloket voor bedrijven. Hier kunt u als ondernemer terecht met vragen over het doorvoeren van energiebesparende maatregelen, maar ook als u meer wilt weten over financiën, subsidies of het toepassen van innovatieve technieken zoals waterstof. Het energieloket geeft advies en brengt u in contact met de juiste partners die kunnen helpen om uw ambities te realiseren. Zo kan de verbinding gelegd worden met de initiatieven van de Bedrijvenkring Ondernemend Veenendaal om meer energie op te wekken op de bedrijventerreinen. Het energieloket helpt u dus niet alleen om kosten te drukken door energiebesparing te realiseren, maar ook met het behalen van een aantrekkelijk financieel rendement. Kijk voor meer informatie op www.duurzaamveenendaal.nl bij Energie -> Ondernemers of mail naar energiemanager@veenendaal.nl