We doen het allemaal wel eens, vaak zonder dat we het doorhebben: een Spel spelen. En daarmee bedoel ik niet een gezelschapsspel, maar een psychologisch Spel. In de transactionele analyse wordt een Spel gezien als een patroon van negatieve interacties met bijbedoelingen. Dit lijkt op het eerste gezicht op gewone interactie, maar eindigt altijd met frustratie. Deelnemers eindigen met hun eigen, ‘favoriete rotgevoel’. Bijvoorbeeld: “Zie je wel, ze moeten mij altijd hebben.” Of “Zie je wel, ik word toch niet gewaardeerd.” Spelen op het werk hebben een negatieve invloed op de werksfeer en prestaties. Belangrijk dus om hiervan bewust te zijn en deze te doorbreken.
 
Spelen vinden plaats binnen de Dramadriehoek van Karpman, een model waarin we rollen aannemen: de Redder, de Aanklager en het Slachtoffer. Dat kan er als volgt uitzien. Een manager die continu problemen oplost (Redder), een medewerker die zich hulpeloos opstelt (Slachtoffer) en een collega die hierop kritiek heeft zonder oplossingen (Aanklager). Het Spel houdt zichzelf in stand doordat deze rollen elkaar versterken. Kijk maar eens mee naar het volgende voorbeeld: Mark klaagt voortdurend dat hij overwerkt is en deadlines niet haalt (Slachtoffer). Evy biedt steeds aan om taken over te nemen (Redder), maar raakt gefrustreerd als het probleem zich blijft herhalen en reageert uiteindelijk met een scherpe opmerking: “Misschien moet je je werk gewoon beter plannen” (Aanklager). Het resultaat? Mark voelt zich nog onzekerder, Evy voelt zich uitgeput en frustraties stapelen zich op. Het Spel draait op volle toeren.
 
Doorbreken van dit patroon begint met bewustwording van je eigen rol in het Spel. Dit kan binnen een team zijn, maar ook intern, richting jezelf. Soms switch je van de ene rol naar de andere binnen enkele minuten! Hoe kom je hieruit? Als Redder kun je stoppen met overnemen of ongevraagd helpen. Accepteer dat de ander zelf kan nadenken en check eerst eens wat hij of zij nodig heeft. Doe geen dingen die je zelf niet wil doen. Als Aanklager kun je je kritiek ombuigen naar constructieve feedback, zoals: “Ik zie dat dit moeizaam gaat en ik merk dat ik daar last van heb. Hoe is dat bij jou? Mag ik een suggestie doen?” Ga het gesprek aan. En als Slachtoffer kun je uit de passieve houding stappen door te aanvaarden dat je kwetsbaar mag zijn. Deel je gevoelens en gedachten en vraag om wat je nodig hebt: “Ik merk dat ik dit ingewikkeld vind, zou je me willen helpen bij de eerste stappen, zodat ik het daarna zelf kan doen?”
 
Door verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gedrag en communicatie, ontstaat er ruimte voor gelijkwaardigheid en echte samenwerking. Ben jij je bewust van Spelen in jouw organisatie? En belangrijker: durf je uit het Spel te stappen door echte verbinding aan te gaan?
 
Wil je hierover meer weten? Neem gerust contact op. Je bereikt mij via info@danielledevriescoaching.nl of kijk op www.danielledevriescoaching.nl