Van der Kooij Clean Technologies column

, Geraffineerd groen

Afgelopen drie jaar was Van der Kooij Clean Technologies intensief betrokken bij een project om op praktijkschaal de haalbaarheid van raffinage van planten (bioraffinage) te onderzoeken. Een spin off van de WUR had hiervoor een machine ontwikkeld. De machine heeft als doel eiwitten, vezels en mineralen te winnen, met als belangrijkste component eiwit. Vanwege de snel groeiende wereldbevolking, zullen we steeds meer eiwitten nodig hebben voor veevoer en voedsel. Om deze machine te bouwen en te testen, stelden de Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer, acht Waterschappen en Rijkswaterstaat budget beschikbaar. De WUR en diverse bedrijven, waaronder Van der Kooij Clean Technologies, voerden het project uit.

Vanwege de klimaatverandering, met geleidelijk toenemende temperaturen, verandert de vegetatie langs en in de watergangen. Uitheemse planten gaan woekeren en er ontstaat meer biomassa. Ieder jaar maaien de waterschappen oevers en watergangen. De maaisels blijven op de oever achter en composteren ter plekke. Om ecologische doelstellingen te behalen, worden maaisels ook afgevoerd en elders tot compost verwerkt. Dit kost de waterbeheerder ongeveer de helft van de beheerkosten van de waterloop, zeker als het om uitheemse exoten gaat. Deze moeten vernietigd worden.

Door raffinage van het maaisel ontstaan nieuwe mogelijkheden grondstoffen te winnen voor de productie van veevoer, papier, composieten en meststoffen. Bioraffinage draagt bij aan verduurzaming van het waterbeheer: geen afval maar grondstoffen! Bioraffinage is het splitsen van groen plantmateriaal tot producten als eiwit-concentraat voor diervoe-der, vezelproducten voor diervoeder, papier of composieten en mineralen als meststof. In laboratoria en in pilots is gebleken dat het haalbaar is deze grondstoffen uit gras te winnen, maar zou dat ook kunnen voor maaisels van (mengsels van) planten als brandnetel, water-pest, fonteinkruid, riet, etcetera?

Haalbaar

Uit het door Van der Kooij Clean Technologies opgestelde businesscasemodel bleek dat het haalbaar is om op landelijke schaal de maaisels te gaan raffineren. Vergeleken met de benchmark voor composteren (- 20/ton natte biomassa) wordt dan een beter resultaat bereikt. Op basis hiervan hebben alle betrokken partijen het besluit genomen de prak-tijkproeven te gaan uitvoeren. De WUR voerde daarbij voorbereidende testen uit naar de houdbaarheid van de maaisels en het maximaal haalbare rendement in het laboratorium om eiwitten te winnen. Deze onderbouwden het businessmodel.

Waardevolle informatie

De praktijkproeven leverden waardevolle informatie op over de technische, logistieke en bedrijfseconomische haalbaarheid. Helaas bleef het rendement van de proefinstallatie achter bij de verwachtingen. Er waren veel kinderziekten en storingen. De installatie kon hierdoor niet optimaal produceren. Zowel technische verbeteringen als vergroting van de productiecapaciteit zijn noodzakelijk om rendabel te zijn.

Om in de toekomst een rendabele businesscase te krijgen, moet het eiwitraffinage rende-ment met enkele tientallen procenten omhoog en het energieverbruik omlaag. De WUR-spin off heeft besloten een nieuwe installatie te gaan bouwen, met hogere effici?ntie en lager energieverbruik, waardoor naar verwachting een rendabele business case dichterbij komt. Daarnaast krijgt deze installatie een grotere capaciteit. Voor de verdere ontwikkeling van de businesscase is ook de maatschappelijke rentabiliteit van belang, in feite de bereke-ning van de duurzaamheidswinst. Hieronder vallen de vermeden fosfaat, stikstof en CO2 emissies en de daarmee bespaarde kosten/vermeden schade.

Innovatie gaat dus zeker niet van een leien dakje. Een ondernemer moet doorzetten en leren van tegenvallers. Over bioraffinage gaan we nog veel horen.

Aldert van der Kooij

Van der Kooij Clean Technologies

E: aldert@vanderkooijct.nl

M: 0629098245

Deelnemende organisaties aan het onderzoek waren GRASSA! bv, MillVision bv, Verbruggen Paddenstoelen bv, WUR-FBR, Primair Air Consultancy, Van der Kooij Clean Technologies, Cumela Nederland, Royal HaskoningDHV, Waterschap Aa en Maas, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, Waterschap Zuiderzeeland, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Waterschap Rijn en IJssel, Waterschap Limburg, Wetterskip Frysl?n, Waterschap Vallei en Veluwe, Rijkswaterstaat en STOWA.